Stappen plan
“Van kroostegel naar biodivers tuintje binnen 1... 2... 3”
Stappenplan
Tegelwijsheid: een goede voorbereiding is het halve werk. Wil je meer groen rondom je huis? Dan is een geveltuin een goed idee. Door een paar tegels te vervangen voor kroostegels zorg je voor meer plek voor biodiversiteit. Voordat je begint, is het goed om ons stappenplan even zorgvuldig door te nemen. Hieronder volgen de 6 stappen die je kan volgen. Ook geven we je antwoord op veelgestelde vragen.
(1) Check de spelregels
Voordat je begint, check bij je lokale gemeente de regels voor het aanleggen van een geveltuin en informeer of je stoeptegels voor je gevel mag weghalen. Gelukkig zijn veel gemeenten enthousiast over vegroening door bewoners.
Raadpleeg ook de Groene Subsidiewijzer voor eventuele subsidies die je project kunnen ondersteunen. Sommige gemeentes helpen zelfs een handje door de tegels en het zand op te halen.
(2) Juiste locatie, juiste moment
Selecteer een goede locatie voor de kroostegel, het liefste een plek die niet te vol in de zon staat, maar ook niet teveel in de schaduw. Denk ook na over hoe vochtig de plek is: want té vochtig en je kan wortelrot krijgen, te droog en de planten hebben dorst.
Wacht zeker tot het einde van maart, begin april of mei met de aanleg van uw kroostegels en geveltuintjes. Het liefste nadat er geen vorst meer is in de nacht. Vaak zaaien veel mensen ook in de nazomer en het najaar inheemse bloemen, omdat sommige zaden wat langer nodig hebben om te kunnen kiemen.
(3) Stoeptegels verwijderen
Ga je de tegels zelf verwijderen? Wrik de tegels dan los met een spade. Gebruik liever geen schep om tussen de stoeptegels stenen los te wrikken, omdat je hiermee het blad van je schep kunt beschadigen.
Ga voorzichtig te werk zodat je voorkomt dat leidingen of kabels in de grond worden beschadigt. Hergebruik de stoeptegels op een milieuvriendelijke manier: denk aan een tegelrand voor je tuin, tweedehandse verkoop en soms bieden gemeenten een Tegeltaxi aan.
(4) Kroostegel plaatsen
De kroostegel bevat de benodigde voedingsstoffen en is ontworpen voor optimale groei van de bijgevoegde planten. Maar een extra compost of bladeren laag onder de kroostegel is natuurlijk voordelig als extra voeding.
Plaats de kroostegel direct in de uitgegraven plek. Doe dit op zo’n manier dat de tegel een stukje boven de stoeptegels uitsteekt. Zo communiceer je naar mensen dat hier iets groeit en verklein je ook de kans dat slakken vanuit de grond naar de kroostegel kruipen.
(5) Inzaaien
In de kroostegel vindt u het bijbehorende zakje zaad. Voor een gelijkmatige verspreiding is het handig om de zaden met een beetje zand op uw hand uit te strooien. Dit bevordert namelijk een evenwichtige verdeling van het zaad.
Nu kunt u gaan zaaien! Het is niet nodig om de zaden in te harken of te bedekken. Een regenbui of lichte bewatering is voldoende. Mocht u de zaden toch willen bedekken, wrijf dan voorzichtig met uw handen over de kroostegel zodat de zaden licht bedekt worden.
(6) Water en liefde geven
Regelmatig water geven is essentieel voor de groei van de inheemse planten. Niet teveel natuurlijk: wat niet werkt is teveel nattigheid. De plek waar de kroostegel komt moet niet permanent drassig of nat zijn
Om te controleren of de planten water nodig hebben kun je een vinger diep in de kroostegel steken. Als er wat grond aan je vinger blijft plakken is de grond vochtig genoeg. Het liefst check je dit elke dag even en bewater je in de ochtend of avond. Tijdens de ontkiemingsfase is het belangrijk dat de tegel niet te veel uitdroogt.
Waar kan ik het beste mijn kroostegel plaatsen?
Als het goed is heb je een van onze drie type kroostegels ontvangen: de Bijen-kroostegel, de Zonnige-kroostegel en de Schaduw-kroostegel. Het kan ook zijn dat je een van onze specialistische kroostegels hebt ontvangen (zoals de Kaag en Braassemse kroostegel, Zuid-Hollandse kroostegel). De juiste plek voor de kroostegel is daarom belangrijk om uit te vogelen, vandaar ook de verschillende type kroostegels.
De standaard regels zijn natuurlijk dit: selecteer een goede locatie voor de kroostegel, het liefste een plek die niet te vol in de zon staat, maar ook niet teveel in de schaduw. Denk ook na over hoe vochtig de plek is: want té vochtig en je kan wortelrot krijgen, te droog en de planten hebben dorst. Zorg er voor dat de gekozen locatie voldoende zonlicht krijgt, aangezien de meeste inheemse planten zonminnend zijn.
<span data-buffer="">Juiste plek voor zonnige-kroostegel ☀️
55% van de planten en bloemen in de zonnige kroostegel hebben volle zon nodig (minimaal 8u zonlicht). 30% heeft volle zon tot lichte schaduw nodig (minstens 6u). De overige planten gedijen het beste in situaties tussen zon en schaduw in. Kies dus een plek in de tuin of bij een gevel met véél zon en het liefst een beetje schaduw.
<span data-buffer="">Juiste plek voor bijen-kroostegel 🐝
35% van de planten en bloemen in de bijenkroostegel hebben volle zon nodig (minimaal 6 tot 8u direct zonlicht). Nog eens 40% hebben volle zon tot half schaduw nodig (tussen de 6 tot 8u direct zonlicht). De overige planten doen het goed in meer schaduw. Kies dus een plek in de tuin of bij een gevel met redelijk veel zon en schaduw.
<span data-buffer="">Juiste plek voor schaduw-kroostegel ⛱️
40% van de planten en bloemen in de schaduwkroostegel hebben volle zon tot half schaduw nodig (tussen de 6 tot 8u direct zonlicht). 30% heeft volle zon tot lichte schaduw nodig (minstens 6u). De overige planten gedijen het beste in volledige schaduw. Kies dus voor een plek met zon maar ook veel schaduw.
<span data-metadata="">Rekening houden met de winter ☃️
Tijdens de winter staat de zon lager en kan hij bijvoorbeeld niet over een schutting schijnen. Dit moet je in gedachten houden bij het aanleggen van een geveltuintje. Een gevel kan namelijk zonlicht blokkeren, waardoor je zou denken dat het een schaduwrijke plek is. Echter, in de zomer kan deze plek juist veel zonlicht ontvangen.
Wanneer kan ik het beste mijn kroostegel planten?
Voor het planten van je kroostegel kun je denken aan twee seizoenen: het voorjaar en het najaar. Wat betreft het voorjaar, is het verstandig om in ieder geval te wachten tot half april of mei voordat je jouw kroostegels aanlegt.
Zelfs in deze maanden kunnen de omstandigheden nog niet optimaal zijn. Wacht dus geduldig totdat er geen vorst meer is ‘s nachts. Het groeien van de kroostegel in het voorjaar biedt voordelen: grotere wortels in het voorjaar betekent snellere groei later in het jaar. Dit is ook fijn voor insecten, zoals de vroege voorjaarsbij.
Het najaar wordt vaak vergeten, maar maakt ook een ideale tijd om te planten! Vroeger waren de maanden Augustus en September juist de favoriete maanden om te planten, en dat lijkt ook logisch: de meeste planten laten namelijk hun zaden dan ook natuurlijk vallen.
We zijn gewend geraakt aan tuinieren in het voorjaar, als de zon schijnt en de bloemen al in het tuincentrum staan. Leuk voor ons, maar niet altijd het beste voor de planten. De zaden in uw kroostegel profiteren namelijk ook van de koude periode in de winter. Dit doorbreekt hun kiemrust en zorgt voor een betere ontkieming in het voorjaar.
<span data-buffer="">Optimale periode in het voorjaar 🍓
De beste tijd om in het voorjaar te zaaien is vanaf half april of zelfs in Mei. Houd er rekening mee dat de meerderheid van de zaden in de kroostegels kiemen vanaf 20 °C. Noodzakelijk dus om nog even te wachten wanneer het nog te koud is.
<span data-metadata="">Let op het weer in het voorjaar 🌦️
Let goed op de weersverwachtingen. Wacht met het plaatsen en inzaaien van uw kroostegel tot er geen risico meer is op strenge nachtvorst. Dit kan namelijk schadelijk zijn voor pas ontkiemde plantjes.
<span data-buffer="">Natuurlijke cyclus in het najaar 🍂
Het najaar is de beste tijd om inheemse zaden te zaaien, wat perfect aansluit bij onze kroostegels. Dit komt overeen met de natuurlijke zaadval van veel planten, die hun zaden in de nazomer en herfst laten vallen.
<span data-metadata="">Optimale wortelgroei in het najaar 🫚
De bodem is in het najaar nog lekker warm en vochtig. Perfect voor wortelgroei! Planten die in oktober of november al in de kroostegel zitten, kunnen hun wortels goed ontwikkelen voordat de eerste vorst komt. Ze hebben dus een voorsprong op planten die pas in april of mei worden gezaaid.
Wat kan ik verwachten na het planten van mijn Kroostegel?
Na het zaaien van je Kroostegel begint een fascinererende groeireis. Binnen twee tot zes weken moeten de eerste kiemen tevoorschijn komen. Onze zaden zijn pesticidevrij en grotendeels biologisch, wat kan resulteren in een tragere maar gezondere groei. Mocht je Kroostegel niet binnen deze periode kiemen, stuur ons een foto voor gratis nieuwe zaden. De tegel en het substraat kunnen uitdrogen als er geen kieming plaatsvindt, dus tijdige actie is belangrijk.
Zodra de eerste kiempjes verschijnen, begint een indrukwekkende transformatie. Ongeacht het seizoen zullen je planten voortdurend veranderen. We raden aan om regelmatig foto’s te maken vanuit dezelfde hoek om deze ontwikkeling vast te leggen. Zo creëer je een unieke tijdlijn van je mini-ecosysteem, die de veranderingen in je tuin documenteert en je helpt de groei te waarderen.
Sommige planten in de kroostegel lijken aanvankelijk nauwelijks te groeien, maar laat je hierdoor niet ontmoedigen. Het kan maanden of zelfs een jaar duren voordat ze een groeispurt doormaken. Voor meer informatie over alle verschillende planten, raden we je aan om hier te kijken: Bijen-kroostegel, Schaduw-kroostegel en Zonnige-kroostegel. Dit is een natuurlijk aanpassingsproces aan de nieuwe omgeving. Gun je planten de tijd om zich aan te passen en hun wortels diep in de Kroostegel te ontwikkelen.
Met de juiste zorg en geduld zul je uiteindelijk worden beloond met een bloeiende, levendige mini-tuin. Deze kleine oase draagt significant bij aan de lokale biodiversiteit. Je creëert niet alleen een prachtig stukje natuur, maar levert ook een waardevolle bijdrage aan het ecosysteem in jouw directe omgeving. Geniet van het proces en de positieve impact die je maakt met je Kroostegel.
<span data-buffer="">Belangrijk! Kiemingsperiode 🌱
Onder de juiste omstandigheden zullen de zaden in je Kroostegel binnen twee tot zes weken kiemen. Dit is een spannende periode waarin je de eerste tekenen van leven zult zien verschijnen.
Geduld is een schone zaak ⏳<span data-metadata="">
Omdat onze zaden op een meer natuurlijke wijze zijn gekweekt, kan het kiemingsproces wat meer tijd in beslag nemen. Wees dus niet ongerust als je niet meteen resultaat ziet – goede dingen hebben tijd nodig!
<span data-buffer="">Maak een foto-dagboek 📸
We raden je aan om regelmatig foto’s te maken van je Kroostegel, steeds vanuit dezelfde hoek. Dit helpt je om de subtiele veranderingen waar te nemen die je anders misschien zou missen.
Natuurlijk versus commercieel 🍃<span data-metadata="">
Onthoud dat deze biologisch gekweekte planten zich anders kunnen ontwikkelen dan commercieel gekweekte variëteiten. Ze groeien misschien langzamer, maar zijn vaak sterker en beter aangepast aan de lokale omstandigheden.
Hoe geef ik de Kroostegel verstandig water?
Planten zijn constant in interactie met hun omgeving, wat ze kwetsbaar maakt voor uitdroging, vooral in specifieke periodes. Het vroege voorjaar is kritiek: jonge plantjes hebben veel water nodig om te groeien, maar zijn nog niet diep geworteld.
Koud en winderig weer, zonder regen, kan snel tot uitdroging leiden. Dit risico is groter voor planten in zanderige grond die weinig water vasthoudt. Wind en zon zijn de grootste uitdrogers in de tuin. Wind onttrekt constant vocht aan bladeren, terwijl de zon op hete, droge dagen intense verdamping veroorzaakt.
Efficiënt water geven is daarom cruciaal. Doe dit na zonsondergang of vroeg in de ochtend, en richt het water dicht op de aarde rond de planten. Overweeg het gebruik van regentonnen of het hergebruik van huishoudwater. Geef liever minder vaak maar wel grondig water, om diepere wortelgroei te stimuleren.
Denk ook aan een kleine waterpartij in je tuin: deze bevordert biodiversiteit en verbetert het microklimaat. Zelfs een ingegraven Terracotta-pot kan al voldoende zijn om dieren aan te trekken. Zo creëer je niet alleen een mooiere tuin, maar ook een die beter bestand is tegen uitdroging en klimaatverandering.
Geef je planten liever een slok 💦<span data-buffer="">
Liever één keer per dag een grote gulp dan steeds kleine slokjes. Doe dit ‘s ochtends vroeg of ‘s avonds laat. Zo komt het water lekker diep in de grond, precies waar de wortels het nodig hebben. Kleine beetjes water verdampen namelijk snel en daar hebben je planten niks aan.
Mik op de grond, niet op de plant 🎯
Vergeet dat sproeien op de plantjes zelf. Richt je gieter op de aarde eromheen. Zo kan het water rustig naar de wortels sijpelen. In een kleine tuin? Ga lekker gericht met je gieter rond, dat werkt het best.
Zelf op zoek gaan naar water 🕵️♀️<span data-buffer="">
Wees niet te gul met water geven. Als je elke avond sproeit, worden je planten lui en blijven de wortels aan de oppervlakte. Daag ze uit om dieper te groeien door ze zelf water te laten zoeken. Zo krijg je sterke planten die beter tegen een stootje kunnen.
Maak een mini-vijvertje in je tuin 🦆
Een waterpartij maakt je tuin levendiger, al is het maar een ingegraven emmer. Vogels kunnen er in badderen en kikkers vinden er een thuis. Zorg wel voor een ‘trappetje’ zodat kleine beestjes er makkelijk in en uit kunnen. Zo maak je van je (gevel)tuin een echt natuurparadijsje!
Hoe help ik mijn planten beter bloeien?
Wil je een kroostegel vol kleurrijke bloemen? Het geheim zit ‘m in het slim verwijderen van uitgebloeide bloemen. Planten hebben namelijk maar één doel: voortplanten. De bloem is slechts een tussenstap naar het echte doel – zaadproductie. Door verwelkte bloemen weg te halen, stuur je de energie van de plant naar nieuwe bloei in plaats van zaadvorming. Dit trucje werkt bij de meeste planten, van je favoriete tuinrozen tot aan de vrolijke zomerannuellen.
Het beste moment om een bloem te verwijderen is wanneer je merkt dat ‘ie zijn schoonheid begint te verliezen. Knip niet alleen de bloem af, maar verwijder het hele steeltje tot aan het punt waar het een andere stengel ontmoet. Hier zit namelijk vaak een groeipunt waar een nieuwe bloemsteel kan ontstaan. Deze techniek stimuleert niet alleen nieuwe bloei, maar houdt je plant ook netjes en gezond. Bij sommige planten, zoals lavendel of salvia, kun je zelfs hele bloeiende takken terugsnoeien voor een tweede bloei later in het seizoen.
Als de zomer op zijn eind loopt en de herfst zijn intrede doet, is het tijd om je strategie aan te passen. Laat nu juist die uitgebloeide bloemen en zaadhoofden staan. Ze bieden namelijk waardevolle schuilplaatsen voor insecten en spinnetjes die zich voorbereiden op de winter. Bovendien vormen ze een welkome voedselbron voor vogels die zich klaar maken voor de koude maanden. Leer de schoonheid van deze natuurlijke cyclus te waarderen – een kroostegel vol zaadhoofden bedekt met een laagje rijp is ook mooi!
Vergeet niet dat die uitgebloeide bloemen ook een kans bieden om je eigen planten te vermeerderen. Verzamel een deel van de zaden en bewaar ze op een koele, droge plek voor het volgende seizoen. Het kweken van planten uit zelf geoogste zaden is niet alleen kostenbesparend, maar geeft ook enorm veel voldoening. Bovendien draag je zo bij aan het behoud van lokale plantensoorten en help je de biodiversiteit in je tuin te vergroten. Experimenteer met verschillende soorten en wie weet ontwikkel je wel je eigen unieke tuinvariëteit!
Knippen voor nog meer bloei 🌺
Verwijder uitgebloeide bloemen om de plant te stimuleren nieuwe bloemen te maken. Dit voorkomt dat de plant energie steekt in zaadproductie. Regelmatig ‘deadheaden’ zorgt voor een langere bloeiperiode en een nettere uitstraling van je tuin.
Inheems snoeien ✂️
Knip bloemstelen af tot aan het eerste vertakkingspunt voor optimale hergroei. Dit stimuleert de vorming van nieuwe bloemknoppen op dat punt. Bij sommige planten, zoals lavendel of salvia, kun je zelfs hele bloeiende takken terugsnoeien voor een tweede bloei later in het seizoen.
Tijd voor de herfst-rust 🍂
Laat aan het eind van het seizoen uitgebloeide bloemen staan als schuilplaats en voedsel voor dieren. Zaadhoofden bieden wintervoer voor vogels en schuilplaatsen voor insecten. Bovendien kan een tuin vol uitgebloeide planten in de winter een prachtig winterlandschap creëren, vooral met een laagje rijp of sneeuw.
Oogsten van zaden 🌱
Bewaar zaden van favoriete planten uit de kroostegel om volgend jaar gratis nieuwe planten te kweken. Laat de zaadhoofden drogen aan de plant en verzamel ze op een droge dag. Bewaar de zaden in een papieren zakje op een koele, droge plek tot het volgende zaai-seizoen.
Moet ik mijn planten meer nutrienten geven?
Vroeger was Nederland een plantenparadijs met uitgestrekte velden en bossen. De meeste gronden waren voedselarm of ‘schraal’, ideaal voor onze inheemse planten. Deze 1400 soorten heemplanten hadden zich over miljoenen jaren aangepast aan deze schrale omstandigheden. Alleen de kleigebieden waren van nature voedselrijk. Het was een tijd van evenwicht en biodiversiteit.
Met de komst van meer mensen, intensieve landbouw en industrie veranderde de bodemsamenstelling drastisch. Stikstof uit uitlaatgassen, mest en fabrieken sloeg overal neer, waardoor de grond steeds voedselrijker werd. Voor veel inheemse planten was dit problematisch; ze konden niet goed omgaan met het extra voedsel. Het gevolg? Nu is 40% van onze inheemse plantensoorten bedreigd.
Als antwoord hierop is de Kroostegel ontwikkeld. Deze bevat een zorgvuldig samengesteld eendenkroos substraat met boomschors en zeewier, maar is toch voedselarm gehouden. Zo bootsen we de oorspronkelijke groeiomstandigheden van inheemse planten na, waardoor ze weer kunnen floreren. Het is een mini-ecosysteem dat de Nederlandse natuur van vroeger weerspiegelt, direct in je (gevel)tuin.
Houd je Kroostegel-planten wel in de gaten. Bij vergeling of slechte groei kun je best duurzame compost of tuinaarde toevoegen. Zo creëer je een dynamisch evenwicht: je begint schraal voor sterke wortelgroei, maar kunt bijsturen indien nodig. Door bewust met je Kroostegel om te gaan, help je niet alleen de planten, maar draag je bij aan het behoud van onze unieke flora. Elke tuintje telt mee in het herstel van onze bijzondere plantenwereld.
Schrale bodem, sterke planten 💪
Wist je dat onze Nederlandse plantjes dol zijn op magere grond? De Kroostegel snapt dat en bootst die schrale bodem na. Hierdoor worden je plantjes echte krachtpatsers met diepe wortels. Ze kunnen dan veel beter tegen droogte en ander gedoe. Zo krijg je een mini-tuintje dat niet zomaar omvalt als het een beetje tegenzit.
Slimme samenstelling 🔬
De Kroostegel is een soort alles-bodem met een geheim recept. Er zit van alles in: eendenkroos, boomschors, zeewier. Ondanks al die grondstoffen blijft de bodem voedselarm. Zo krijgen inheemse planten precies wat ze nodig hebben, niet meer en niet minder.
Red de biodiversiteit 🦋
Wist je dat 4 op de 10 Nederlandse wilde planten bedreigd zijn? Met je Kroostegel kun je ze een handje helpen. Door deze planten een thuis te geven, nodig je ook allerlei beestjes uit in je tuin. Vlinders, bijen, vogels – ze komen allemaal op je mini-paradijsje af.
Tuinieren met gevoel 🌿
Houd je plantjes een beetje in de gaten, net zoals je dat met huisdieren zou doen. Zien ze er een tikje bleekjes uit? Geef ze dan gerust wat extra voeding in de vorm van duurzame compost. Zo speel je een beetje voor Moeder Natuur: soms wat meer, soms wat minder.
Extra tips en tricks<span data-metadata="">
<span data-metadata=""><span data-buffer="">Zaden zijn van iedereen 🫘
Wanneer de bloemen in de kroostegel uitgroeien, laten ze na hun bloeiperiode de zaden vallen op de bodem. Daarna begint de cyclus opnieuw. Je kunt ook proberen om zaden zelf te oogsten, bewaren en verspreiden.
<span data-buffer="">Hou plantengroei goed in de gaten 🔋<span data-metadata="">
Als je merkt dat de groei minder hard gaat of de planten er niet gezond uitzien, kun je er altijd extra voedingsstoffen – zoals veenvrije compost – aan toevoegen. Niet elke ondergrond is natuurlijk hetzelfde.
<span data-buffer="">Je kroostegel is een kunstwerk ✂️
Wanneer de bloemen in de kroostegel uitgroeien, laten ze na hun bloeiperiode de zaden vallen op de bodem. Daarna begint de cyclus opnieuw. Je kunt ook proberen om zaden zelf te oogsten, bewaren en verspreiden.
<span data-buffer="">Tuinafval zijn voedingstoffen ♻️<span data-metadata="">
Laat afgevallen bladeren liggen, daar haalt de bodem weer veel voedingsstoffen uit. Zorg er voor al voor dat je de natuurlijke balans niet verstoort door het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen te vermijden.
